TUNCELİ'NİN TARİHÇESİ

Tunceli'nin, Çemişgezek ilçesinin güneyinde yer alan Keban Baraj Gölü altında kalan Pulur (Sakyol) Höyüğünde 1968-1970 yılları arasında yapılan arkeolojik araştırmalar sonucunda elde edilen bulgular, yöreye Kalkolitik Çağda (M.Ö. 5500-3500) yerleşildiğini göstermektedir. Pulur'da bulunan Höyükte yapılan kazılarda kale görünümünde evlere, ocaklara, dibeklere, çeşitli öğütme araçlarına, çeşitli hayvan resimlerine, tunçtan yapılmış iğne ve kazma gibi çeşitli madeni eşyalara rastlanmıştır

İşuva (Hurri-Mitanni) adıyla anılan bölgede yazılı tarih M.Ö. 2200'lerde Subarrularla başlamaktadır. M.Ö. 2200'lerde bölge, Hurrilerin eline geçmiştir. İşuva adı ilk kez III. Tuthalya döneminde, Hitit kaynaklarında geçmektedir. Anadolu'da büyük bir devlet kuran Hititler İ.Ö. 1375-1335 yıllarında Tunceli'ye kadar gelmişlerdir. Mazgirt ilçesinde bulunan kalede yapılan araştırmalarda rastlanan çivi yazılı belgelere göre Hitit Devleti yıkıldıktan sonra bölgeye, M.Ö. 12. yüzyılda Urartuların egemen olduğunu gösteren bulgulara rastlanmıştır. Muşki adıyla tanımlanan kavmin yerleşim alanı olan yöre, M.Ö. 7. yüzyılda sırasıyla Medlerin ve Perslerin egemenliği altında kalmış ve daha sonra bölge, İskender tarafından fethedilerek Makedonyalıların egemenliği altına girmiştir. Makedonya Devleti yıkıldıktan sonra ise M.Ö. 17 yılında Romalıların Egemenliğine giren yörede kısa bir süre Partlar, etkinlik sağlamışlarsa da M.S. 2. yy.'da Romalılar, Partların etkinliğini kırarak bölgeyi Kappadokia Eyaleti'ne bağlamışlardır. Bir süre el değiştirerek Kappadokialar ve Selevkoslar tarafından yönetilen, Roma İmparatorluğunun ikiye ayrılmasından sonra ise Doğu Roma İmparatorluğu sınırları içerisinde kalan yöre, M.S. 7.yy.'da "Roma Mezopotamyası" adıyla Tehema'da (İl) yer almıştır. Yöre zaman zaman el değiştirerek Bizanslılar ve Sasaniler tarafından yönetilmiştir.

​

​

​

​

​

​

Tunceli Ziyaretçileri İçin Önemli Notlar: Doğayı ve Kültürü Koruma Rehberi

Tunceli (Dersim), eşsiz doğal güzellikleri, derin tarihi ve kendine özgü kültürüyle mutlaka görülmesi gereken bir şehirdir. Unutulmaz bir deneyim yaşamanız ve bu özel coğrafyanın korunmasına katkıda bulunmanız için dikkat etmeniz gereken bazı önemli hususlar bulunmaktadır:

🌿 Doğaya Saygı ve Koruma

• Munzur Vadisi Milli Parkı: Milli Park sınırları içindeki tüm bitki ve hayvan türleri koruma altındadır. Kesinlikle hiçbir bitkiyi (özellikle endemik türleri) koparmayın, avlanma yapmayın ve çöplerinizi yanınızda getirin.

• Su Kaynakları: Munzur Suyu ve diğer akarsular kutsal kabul edilir ve son derece temizdir. Bu suları kirletecek eylemlerden (deterjan, kimyasal kullanmak) kaçının.

🏘️ Yerel Kültüre ve İnançlara Hassasiyet

• Kutsal Mekanlar: Tunceli'de çok sayıda Ziyaret (kutsal kabul edilen mekan) bulunmaktadır. Bu mekanları ziyaret ederken yerel inançlara saygılı olun. Genellikle sessiz olmak, uygun giysiler tercih etmek ve rehberlik eden kurallara uymak önemlidir.

• Fotoğraf Çekimi: Yerel halkın ve özellikle yaşlıların fotoğrafını çekerken mutlaka izin isteyin. Samimi ve sıcakkanlı olmalarına rağmen, özel hayatlarına saygı göstermek esastır.